Co to jest moc RMS, PMPO i AES?

Nierzadko, szczególnie w szeroko pojętych marketowych ofertach, można znaleźć zestawy kina domowego oznaczone parametrem „moc: 2000 – 3000 W”. Urządzenie, czy też cały zestaw urządzeń audio, możemy mieć już nawet za kwotę niższą niż 2000 zł. Okazja czy oszustwo? Sprawdzamy dalej i przypominamy sobie, że tuż obok, w sklepie stricte branżowym jak Top Hi-Fi & Video Design, w cenie dwa czy trzy razy większej, sprzedawca oferuje tych watów tylko 200! Jak to możliwe? Okazuje się, że to nie wartość mocy jest kluczowa, a to jakiego rodzaju jest to moc, jak została zmierzona.

Spis treści: Co to jest moc RMS, PMPO i AES?

1. Moc PMPO

2. Moc RMS

3. Moc ciągła

4. Moc AES

5. Pytania i odpowiedzi (FAQ)

6. Podsumowanie

Moc PMPO

Peak Music Power Output, w skrócie PMPO to tzw. moc szczytowa. To właśnie ten parametr, a nie np. moc znamionowa, RMS, robi największe zamieszanie na rynku, wprowadzając jednocześnie konsumentów w błąd.

Miernikiem tego określenia jest szczytowy punkt mocy, osiągnięty w bardzo krótkim czasie np. nanosekundy. Dodatkowo powinien to być pomiar w „sterylnych”, laboratoryjnych warunkach. Dla wartości PMPO nie zdefiniowano jednak żadnych szczegółowych i precyzyjnych wytycznych, co przekłada się na to, że czasem pomiaru może być zarówno milisekunda, jak i pikosekunda. Laboratorium również może być takie lub inne, bez ściśle określonych warunków akustycznych.

Powyższy brak standaryzacji dotyczącej pomiarów mocy PMPO sprowadza się do jednego. Skoro nie da się czegoś dokładnie zmierzyć, zestandaryzować, to parametr ten można nieco „naciągnąć”. W ten oto sposób otrzymujemy w malutkich, tanich głośnikach komputerowych moc 300 W, a kina domowe praktycznie nie mają końca tej wartości – sięgając do wartości mocy liczonej w tysiącach wat.  

Prawda, że to dobrze wygląda dla nieświadomych odbiorców na papierze? Tak duża liczba robi wrażenie, ale najczęściej jest to nic innego, jak zwykłe oszustwo. Wartość PMPO niewiele mówi o faktycznych możliwościach, jakie ma sprzęt audio.

Moc RMS

RMS, z angielskiego Root Mean Square (pierwiastek średnio kwadratowy) określa maksymalną wartość mocy, z jaką kolumny lub wzmacniacz mogą grać przy dopuszczalnych normą, minimalnych zniekształceniach. Do pomiaru tego parametru używa się mierników wartości skutecznej (True RMS) i stosuje falę sinusoidalną, która jest niezmienna i brzmi nieco jak syrena: od cichych do głośnych dźwięków.

Należy przy tym zauważyć, że nie jest określone, przy jakiej impedancji ma być mierzona moc RMS. Pomiar dla 4 lub 8 omów przyniósłby różne odczyty. Producenci sprzętu audio często podają jednak, dla jakiej impedancji otrzymano dany wynik (w specyfikacji mamy wówczas zapis np. moc 100 W RMS przy 8 omach).

Drugą wadą jest brak określonego pasma przenoszenia, w obrębie którego ma być przeprowadzony test. Pamiętajmy o tym, dobierając sprzęt, gdyż tylko nieliczni producenci podają parametry z rozbiciem ich na poszczególne wartości impedancji lub zakresy pasma akustycznego, dla których dokonano pomiarów.

Jak zatem odczytywać moc RMS? W przypadku amplitunerów i wzmacniaczy jest to moc, jaką dana elektronika może wytworzyć. Przy kolumnach i głośnikach podany parametr RMS określa wartość mocy, jaką głośnik można obciążyć bez ryzyka jego uszkodzenia.

Możesz spotkać się także z określeniem mocy znamionowej. W dużym uogólnieniu moc znamionowa to taka wartość, przy której urządzenie pracuje poprawnie, a przy tym zgodnie z normami lub zaleceniami producenta. Mocą znamionową bywa również określana moc RMS, stąd często spotykana nazwa „moc znamionowa RMS”.

Moc ciągła

Tutaj sama nazwa wiele nam podpowiada. W przeciwieństwie do tego, o czym mówi nam moc muzyczna, moc ciągła to parametr, w którym dźwięki z daną mocą mogą być odgrywane bez przerwy – w trybie ciągłym – bez ryzyka uszkodzenia sprzętu (głośników czy wzmacniacza), przy założeniu, że muzyka jest pozbawiona przesterowań. To norma ściśle określona czasem, niestety w różnych krajach innym. Polska norma dotycząca wyznaczania mocy ciągłej to test 10-minutowy.

Parametr mocy ciągłej ma zazwyczaj ok. 20 proc. mniejszą wartość od mocy RMS. Właśnie stąd eksperci w naszych sklepach zawsze radzą, by klient nigdy nie dochodził do końca możliwości skali jakiegokolwiek sprzętu. Ciągła praca w takim trybie może po jakimś czasie spowodować uszkodzenie np. wzmacniacza czy kolumn głośnikowych i trudności z naprawą, a tym samym konieczność.

Moc AES

Możesz spotkać się również z określeniem „moc AES”. AES to akronim od Audio Engineering Society. Jest to stowarzyszenie założone m.in. w celu, jak to określają twórcy „zrobienia porządku z jednostkami i różnymi standardami w świecie audio”.

Moc AES definiuje norma AES2-1984. Określa ona każdy aspekt testu, jaki przechodzą głośniki.  Sygnałem testowym ma być w tym wypadku różowy szum z wyraźnie opisaną wartością szczytową i wartością średnią. Każdy głośnik ponadto testowany jest w zakresie częstotliwości przenoszenia, do grania których został stworzony. Przykładem niech będzie głośnik basowy, testowany w innym zakresie częstotliwości w stosunku do głośnika wysokotonowego. Kolumny, które producent opisuje parametrem 20 Hz – 20000 Hz testowane są w tym zakresie itd. Podczas dwugodzinnego testu w zestandaryzowanych warunkach otrzymujemy wówczas moc opisaną jako moc nominalna AES.

Co to jest moc RMS, PMPO i AES? - pytania i odpowiedzi (FAQ)

Ile wat powinien mieć głośnik?

Wyjaśnienie warto zacząć od tego, że głośnik pasywny jedynie przyjmuje moc ze wzmacniacza. Producenci określają więc pewien zakres mocy, którą może przyjąć głośnik bez ryzyka jego uszkodzenia. Wartość ta, podawana w Watach, jest jednak orientacyjna. Sugerowaną moc wzmacniacza (najczęściej podawaną jako moc RMS) można znaleźć na tabliczce znamionowej głośników, która umieszczona jest najczęściej z tyłu.

Jaka jest dobra moc głośników?

W wypadku głośników mówimy o mocy, jaką są one w stanie przyjąć z urządzenia wzmacniającego (np. amplitunera lub wzmacniacza zintegrowanego), by móc wytworzyć słyszalną falę akustyczną. Dobra moc głośników to zatem taka, przy której będą one mogły przetwarzać sygnał przy założonym wcześniej, odpowiednio niskim poziomie zniekształceń i jednocześnie z dużą skutecznością.

Zobacz również artykuł: Jaka moc głośników jest najlepsza?

Podsumowanie

Z uwagi na to, że rynek produktów audio jest zdominowany przez moc znamionową, RMS to właśnie nią najlepiej sugerować się przy wyborze nowego sprzętu. Pamiętajmy również, że dobrej klasy produkty zazwyczaj mają liczne zabezpieczenia, które szybciej wyłączą nam wzmacniacze mocy/wzmacniacz zintegrowany/amplituner niż miałoby dojść do jego spalenia. Nie próbujmy jednak wykorzystywać tego i miejmy na uwadze, że do każdego tematu powinniśmy podchodzić z wyczuciem i rozsądkiem. Wybierając sprzęt sprawdzajmy więc, jaka jest zalecana moc wzmacniacza (w wypadku kolumn), czy też jaka jest maksymalna głośność, z jaką jest w stanie zagrać głośnik.

Pracownicy salonów Top Hi-Fi & Video Design również są do Twojej dyspozycji – pomożemy z wyborem i dopasowaniem produktów do konkretnych potrzeb. Zapraszamy.

Żadna moc nie jest jednak wyznacznikiem jakości brzmienia. Niech ten parametr będzie dla nas jedynie wskazówką – odsłuch kolumn czy wzmacniacza to coś, od czego powinniśmy zacząć naszą przygodę z audio.