W celu uzyskania dużej mocy wyjściowej, w określonych rozwiązaniach konstrukcyjnych, stosuje się układy mostkowe, czyli odpowiednie połączenie dwóch kanałów wzmacniacza, np. stereofonicznego w jeden kanał mono. Określamy to terminem: mostkowanie kanałów wzmacniacza. Realizacja takiego układu wymaga doprowadzenia na wejścia obu kanałów odpowiedniego sygnału, tj. w jednym kanale sygnał musi być odwrócony w fazie o 180 stopni w stosunku do sygnału doprowadzonego do wejścia kanału drugiego. Wartość napięcia tych sygnałów musi być identyczna. Natomiast w technice „car audio” przyczyną, dla której stosuje się mostkowanie wzmacniaczy, są ograniczenia napięciowe, zarówno od strony zastosowanych tranzystorów mocy, jak i od strony dostępnego w danej sytuacji źródła zasilania. Nazywamy to określeniem: mostkowanie wzmacniacza samochodowego.
![Eksperci Dobrego Brzmienia](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/eksperci.webp)
![Jaki soundbar kupić?](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/bg-wstep.webp)
Co to jest mostkowanie wzmacniacza?
Wzmacniacz pracujący w konfiguracji mostkowej jest rozwiązaniem układowym, które radykalnie eliminuje ograniczenia napięciowe. W połączeniu tym (tryb mostkowy) dwie końcówki mocy są podłączone do tego samego źródła sygnału, tyle że jedna korzysta z sygnału odwróconego o 180 stopni, czyli w przeciwfazie. Na czym polega mostkowanie wzmacniacza?
Zespoły głośnikowe są zasilanie z obu „gorących” wyprowadzeń (najczęściej są to czerwone zaciski lub oznaczone jako „+”). Pozostałe dwa wyprowadzenia (masy głośnikowe) są ze sobą zwarte „na krótko”. W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że nie każdy wzmacniacz się do tego nadaje.
Klasy wzmacniaczy są omówione tutaj.
![rotel-ra-1592-mkii](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/img-01.webp)
Przed podjęciem prób wykonania takiego połączenia należy sprawdzić jakie warunki eksploatacyjne są wyszczególnione w instrukcji obsługi przeznaczonej dla użytkownika np. w rozdziale: mostkowanie wzmacniacza domowego.
Niektóre konstrukcje fabrycznie są wyposażane w odpowiednie przełączniki trybu pracy: standard/ bridged i wtedy nie ma już żadnych wątpliwości. Dotyczy to nie tylko końcówek mocy, ale i wzmacniaczy zintegrowanych.
Gorzej gdy nie znamy konstrukcji danego wzmacniacza. Warto wtedy „zasięgnąć języka” albo bezpośrednio u producenta, albo w autoryzowanym serwisie.
Co daje mostkowanie wzmacniacza?
Aby to zilustrować wróćmy do omawianego wzmacniacza, należy zauważyć że w obu końcówkach mocy (czyli gałęziach naszego mostka) tranzystory mocy przewodzą na zmianę. Powoduje to, że amplituda napięcia sygnału na impedancji obciążenia jest niemal równa napięciu zasilania, pomniejszona o napięcie nasycenia złącza kolektor-emiter tranzystorów mocy i o spadek napięcia na rezystorach emiterowych tychże tranzystorów.
Moc wyjściowa wzmacniacza pracującego w układzie mostkowym jest więc czterokrotnie większa od mocy wyjściowej wzmacniacza pojedynczego, przy takich samych wartościach napięć zasilających i impedancji obciążenia.
![Wzmacniacze zintegrowane Pass Labs](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/img-02.webp)
Istotną sprawą jest również minimalne obciążenie zmostkowanego wzmacniacza, które na ogół ograniczone jest do 8 omów (gdy w trybie stereo urządzenie pracuje na 4 omach) lub 4 omów (w sytuacji gdy piec radzi sobie z impedancją 2 omów w bazowej specyfikacji stereo).
Jak zmostkować wzmacniacz?
Mostkowanie wzmacniacza 2 kanałowego
Jeżeli danego urządzenie nie ma wbudowanej funkcjonalności mostkowania końcówek mocy, to można do jego wysterowania w trybie bridged wykorzystać albo przedwzmacniacz dysponujący wyjściami symetrycznymi (zbalansowanymi) typu „true XLR”, czyli wszystkie piny złącza są aktywne.
![Wzmacniacz lampowy Copland](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/img-03.webp)
Zdarzają się bowiem przedwzmacniacze z wyjściami typu XLR, w których wyprowadzenie „cold” zwarte jest do masy zwykłym rezystorem.
Innym rozwiązaniem jest zastosowanie osobnego konwertera (inwertera) symetryzującego sygnał z postaci RCA do postaci XLR (w sposób aktywny, bądź w formie transformatora symetryzującego).
Mostkowanie wzmacniacza pod subwoofer
Zasadniczo odbywa się w taki sam sposób, jak przy zwykłym mostkowaniu 2 kanałów, z tym że konfiguracja taka dotyczy wyłącznie subwooferów typu biernego (pasywnego), czyli bez wbudowanego, własnego wzmacniacza mocy.
W technice „car audio” sprawa wygląda analogicznie, albo gdy przewidział to producent wzmacniacza w sposób określony w dokumentacji technicznej.
Mostkowanie wzmacniacza 4 kanałowego
Wychodząc z założenia, że istnieją wzmacniacze, których kanały można konfigurować na trzy sposoby:
-
Pierwszy sposób - klasyczne stereo.
-
Drugi sposób – to połączenie mostek, czyli połączenie szeregowe, zwiększamy amplitudę napięciową.
-
Trzeci sposób - Parallel, czyli połączenie równoległe, dla zwiększenia wydajności prądowej, lub inaczej pracy na niskich impedancjach obciążenia.
Teoretycznie można zastosować strukturę szeregowo-równoległą, czyli pary kanałów połączyć równolegle, a następnie z tak połączonych par utworzyć mostek.
Niemniej jednak należy to dokładnie sprawdzić w dokumentacji technicznej wzmacniacza, a także zastosować „customowe” sterowanie takim układem, złożone z konwertera i odpowiednich rozgałęźników.
![Jak zatem wybrać właściwy soundbar?](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/img-23.webp)
Podsumowanie
Mostkowanie wzmacniacza domowego zwiększa jego wydajność i w niektórych sytuacjach może być bardzo korzystnym rozwiązaniem.
Pracownicy salonów Top Hi-Fi & Video Design mający na co dzień styczność ze wzmacniaczami wyjaśnią jak zmostkować wzmacniacz oraz jak wygląda. W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami, którzy zawsze służą radą i pomocą. Z przyjemnością pokażą Wam na żywym przykładzie, jak brzmią poszczególne modele. Zapraszamy zatem na odsłuch.
![Eksperci Dobrego Brzmienia](https://www.tophifi.pl/ftpdownload/mg/2022/poradniki/20/eksperci.webp)
Komentarze